17. września – Światowy Dzień Sybiraka

Przemyśl

W tym dniu czcimy i wspominamy tych, którzy zostali zesłani przez Rosję sowiecką na Sybir.  W 2013 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił 17. września  - rocznicę napadu Rosji na Polskę – Dniem Sybiraka. Zajęcie ponad połowy terytorium II Rzeczypospolitej przez Armię Czerwoną było początkiem dramatu tysięcy Polaków zamieszkujących wschodnie województwa - prześladowań i deportacji. Oprócz terroru, deportacje stały się jednym z najgroźniejszych sowieckich narzędzi w walce z Polakami, były wykorzystywane  do pozyskania darmowej siły roboczej. Masowe wysiedlenia na Sybir nastąpiły w latach 1940-41 i 1944-45.

W wyniku deportacji, aresztowań i innych działań w czasie II wojny światowej i po wojnie - na Sybirze znalazło się ponad 1,5 miliona obywateli polskich. Z tej liczby wielu zostało zamordowanych, zmarło z głodu, chorób i morderczej, przymusowej pracy. Wśród Sybiraków znaleźli się żołnierze z wojny obronnej 1939 roku, żołnierze z frontów na zachodzie i wschodzie, żołnierze walk podziemnych różnych organizacji oraz ludność cywilna.

W Lubaczowie działa prężnie Związek Sybiraków Koło w Lubaczowie, które zostało założone 29.05.1990 roku. Obecnie jego  wiceprezesem jest pani Barbara Janczura , córka i wnuczka Sybiraków. W 2015 roku założyła blog sybiracylubaczow.blogspot.com i nawiązała szerokie kontakty  z Sybirakami rozrzuconymi po Polsce i zagranicy. Na blogu zamieszcza wojenne wspomnienia Sybiraków, relacje ze  spotkań po latach, a od 2017 roku organizuje Dzień Sybiraka w Lubaczowie.

Jak sama mówi: Spieszmy się poznać prawdę o przeżyciach wojennych swoich bliskich. Pamiętajmy, że ta pamięć ocala, ale bywa i tak, że ona potrzebuje ocalenia. Pamiętajmy, że przedstawiciele tego tragicznego pokolenia odchodzą, a wraz z nimi odchodzi ich pamięć.
Powtarza, że w jej żyłach płynie sybiracka krew i z dumą stoi na straży pamięci bliskich jej sercu ludzi-Sybiraków, którym Kazachstan zabrał mamę i brata, dzieciństwo, młodość i zdrowie.
 
Jest autorką książek:
  • Ponury cień Sybiru: wspomnienia z zesłania/ Barbara Janczura.-[Kraków]: Ridero, 2019
  • Zobowiązanie: zbiór wierszy/ Barbara Janczura.-[Kraków]: Ridero, 2019
  • Cierniowym szlakiem: z piekła Kołymy do Armii Andersa.- [Kraków]: Ridero, 2021
Książki pełne emocji i wzruszeń, mówią  o trudnych  przeżyciach najbliższej rodziny autorki na zesłaniu w Kazachstanie i Kołymie oraz o upragnionym, lecz niełatwym powrocie do domu.

Nowością autorstwa Barbary Janczury, wydaną w 2022 r. jest pozycja  Sybiracy. Historia Koła Związku Sybiraków w Lubaczowie. Publikacja jest  kompendium wiedzy o Kole  i jego działalności. Autorka opisuje historię powstania Terenowego Koła Sybiraków w Lubaczowie,  Znaki Pamięci zlokalizowane w powiecie lubaczowskim, wyjaśnia znaczenie hymnu i odznak Sybiraków. Publikacja przede wszystkim oddaje hołd tym, którzy nie powrócili i tym, którzy pielęgnują pamięć o martyrologii narodu polskiego.

Dramatyczne wydarzenia minionych lat przetrwają w naszej pamięci i świadomości kolejnych pokoleń. Wsłuchajmy się zatem w przeżycia Sybiraków i ich losy opowiedziane przez panią Barbarę Janczurę - nagrania dostępne są na kanale YouTube: Z potrzeby serca

Autor: Lucyna Zabrońska