"Cóż tam, panie, w... Ibuk Libra"

Przemyśl

Tym razem w cyklu „Cóż tam, panie, w...Ibuk Libra” proponujemy książkę zatytułowaną „Komunikacja naukowa w Polsce” pod redakcją Izabeli Warwas, Małgorzaty Dzimińskiej oraz Anety Krzewińskiej. Wydana została w 2021r., po zakończeniu międzynarodowego projektu CONCISE, którego celem było zbadanie współpracy nauki ze społeczeństwem.



Dzięki książce czytelnik dowiaduje się czym jest nauka i jaką rolę pełni komunikacja naukowa. W języku polskim mamy jeden termin „komunikacja naukowa”. Okazuje się jednak, że terminologia w języku angielskim jest bardziej rozwinięta. Terminy wyznaczają płaszczyzny, na których faktycznie odbywa się komunikowanie w nauce. Wyróżniono scientific communication, scholary communication oraz science communication.
Scientific communication to transfer wiedzy między naukowcami, scholary communication to przekazywanie wiedzy pomiędzy naukowcami a studentami, natomiast science communication to promocja nauki w społeczeństwie.
Komunikacja naukowa ma bardzo duże znaczenie dla rozwoju państw. Badania naukowe oraz ich wyniki są siłą napędową do sukcesu społecznego, gospodarczego, politycznego i kulturowego. Skuteczna komunikacja naukowa, odpowiednie i zrozumiałe przekazanie treści, dostęp do otwartej nauki (open science) prowadzi do zwiększenia wiedzy społeczeństwa. Jest to o tyle ważne, że zauważono niepokojące rozprzestrzenianie się dezinformacji, pseudonauki oraz ruchów antynaukowych - szczególnie w social media.
W publikacji zwrócono uwagę na fakt, że science communication w polskich warunkach pozostawia wiele do życzenia. Większy nacisk kładzie się na komunikację wewnętrzną, czyli przekazywanie wiedzy w środowisku akademickim, aniżeli na komunikację zewnętrzną – popularyzację nauki - promocję otwartego dostępu (np. powstawanie repozytoriów).
Upowszechnianie nauki, bycie ekspertem wśród obywateli jest niezwykle trudną sprawą, wymagającą wysiłku i kompetencji. Polscy naukowcy zdają sobie sprawę, że dialog ze społeczeństwem niesie ze sobą dużą wartość, lecz przebiega dużo wolniej niż w innych państwach europejskich. Proces komunikacji naukowej realizowany jest przez różne podmioty (profesjonalne, zawodowe, amatorskie). Działania odbywają się na poziomie indywidualnym (naukowcy, dziennikarze), organizacyjnym (uczelnie, stowarzyszenia, centra naukowe) i systemowym.
Zainteresowanie społeczeństwa nauką wymaga zaangażowania różnych kanałów i źródeł informacji, dzięki którym wiedza naukowa może być przekazywana szerokiej publiczności. Głównymi źródłami wiedzy nadal pozostają telewizja, prasa i książki popularnonaukowe. Ważnym kanałem w komunikacji naukowej jest również internet (serwisy internetowe, blogosfera naukowa oraz media społecznościowe). Najbardziej angażujący sposób kontaktu z nauką oferują centra naukowe, naukowe wydarzenia popularyzatorskie oraz nauka obywatelska (citizen science), która bazuje na współpracy wolontariuszy z naukowcami. Dzięki tym formom społeczność ma szansę na bezpośredni kontakt z naukowcami, samodzielne poznawanie zjawisk oraz odkrywanie świata. Najważniejsze jest to, że uczestnictwo w procesie komunikacji naukowej każdego z nas, przyczynia się do wzrostu zaufania do nauki.

Zapraszamy do lektury:
Komunikacja naukowa w Polsce / red. Izabela Warwas, Małgorzata Dzimińska, Aneta Krzewińska [baza danych online]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2021 [dostęp: 06 10 2022]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/komunikacja-naukowa-w-polsce-izabela-warwas-malgorzata-250798. doi: https://doi.org/10.18778/8220-552-7

Polecamy również:   
  1. Oddziaływanie społeczne nauki / Emilia Lepkowska. - 2019. // Bibliotekarz. - 2019, nr 12,s. 4-6
  2. Otwarta nauka jeszcze nigdy nie była tak ważna... w starciu z COVID-19 / Edyta Strzelczyk. - 2020.// Bibliotekarz. - 2020, nr 9, s. 8-13
  3. Promocja źródeł informacji / Katarzyna Bikowska. - 2020.// Bibliotekarz. - 2020, nr 4, s. 7-13
  4. Samopoznanie w komunikacji naukowej / Marek Nahotko. - 2020.// Przegląd Biblioteczny. - 2020, z. 3, s.347-374
  5. Wybrane metody prognozowania tempa rozwoju dyscyplin naukowych (indeks citing half-life, metoda regresji nieliniowej, linearyzowanej i wielomianowej drugiego stopnia) / Łukasz Opaliński, Marcin Jaromin. - 2020. // Zagadnienia Informacji Naukowej. - Warszawa. - 2020, nr 1, s. 76-98
  6. Zapraszamy do współpracy! : formy integracji polskiego środowiska dydaktyczno-historycznego / Danuta Konieczka-Śliwińska. - 2021.// Wiadomości Historyczne. - 2021, nr 1, s. 4-9

Artykuły z wybranych czasopism dostępne są w czytelniach PBW (Przemyśl, Jarosław, Lubaczów, Przeworsk). Możliwe jest również zamówienie skanów lub kserokopii z pozycji katalogu Integro.

Autor: Barbara Bak