KONSTYTUCJE POLSKIE

Przemyśl

Rok 2021 ogłoszony został Rokiem Konstytucji 3 Maja. Właśnie w 2021 roku mija 230 lat od ustanowienia tej ważnej dla historii Ustawy Rządowej.

Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie i druga na świecie po amerykańskiej ustawą zasadniczą. W wolnej Polsce zmieniano Konstytucję cztery razy. W 1921 roku opracowano Konstytucję marcową. Była to pierwsza nowoczesna ustawa, która wprowadzała rządy parlamentarno-gabinetowe. Władzę zwierzchnią sprawował Naród za pośrednictwem wybieralnych organów. W 1935 roku wprowadzono Konstytucje Kwietniową jako ustawę zasadniczą II Rzeczypospolitej. Na jej mocy wprowadzono w Polsce urząd Prezydenta. Była to ostatnia konstytucja w niepodległej Polsce, przyjęta w okresie międzywojennym. Od 1952 roku w Polsce obowiązywała Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, opracowana na wzór stalinowskiej konstytucji ZSRR z 1936 roku. W 1997 roku weszła w życie Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, która obowiązuje do dziś.

W wolnej Polsce dwukrotnie przyjmowano także prowizoria konstytucyjne, zwane małymi konstytucjami. Funkcjonowały one w 1919 oraz w 1992 roku.

Porządek prawny na ziemiach polskich w okresie barku suwerenności regulowały ustawy, nadawane przez obce mocarstwa. W 1807 roku Napoleon nadał Konstytucje Księstwa Warszawskiego, w 1815 roku funkcjonowała Konstytucja Królestwa Polskiego pod patronatem imperium rosyjskiego.

Pierwsza konstytucją na świecie była Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki. Weszła ona  w życie 4 marca 1789 roku. Wcześniej pojawiła się Konstytucja Korsyki, jednak była ona cząstkowa i bardzo krótka. We wrześniu 1791 proklamowano Konstytucje Francji, która była druga po Konstytucji 3 Maja ustawą zasadniczą w Europie.

PBW w Przemyślu Filia w Lubaczowie zaprasza do obejrzenia wystawy poświęconej konstytucjom w Polsce i na świecie - link do wystawy. Wystawa została przygotowana w programie Artsteps, do wykorzystania którego zachęcamy wszystkich nauczycieli. Do pobrania zestawienie bibliograficzne na temat polskich konstytucji.

Zachęcamy również do skorzystania z linków do ciekawych scenariuszy zajęć - scenariusz 1, scenariusz 2, lekcja video na temat konstytucji

W lubaczowskiej filii dostępne są również liczne pozycje książkowe, które można wypożyczyć zarówno w sposób tradycyjny jak i zdalnie z dostawa do domu. Zapraszamy do Biblioteki.

Autor: Wiesława Olchowy