„Chodzili nad piekłem, oglądając kwiaty”
[Andrzej Franaszek, Kultura – Wyborcza.pl]
2024, został ogłoszony przez Senat RP, Rokiem Witolda Gombrowicza /120. rocznica urodzin/ oraz Czesława Miłosza /20. rocznica śmierci/ – wybitnych twórców naszych czasów, którzy na trwale wpisali się w rodzimą i światową literaturę.
16 kwietnia br. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Gwalberta Pawlikowskiego w Przemyślu, upamiętniając przypadające rocznice, doceniając kunszt literacki pisarzy, wagę i zasięg ich twórczości, zorganizowała konferencję pt. Literaccy patroni 2024 roku.
W wydarzeniu wzięło udział ok. 80 uczniów wraz z nauczycielami z następujących przemyskich szkół ponadpodstawowych: I Liceum Ogólnokształcącego, Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Nr 1 oraz Zespołu Szkół Salezjańskich.
Prelegentami konferencji byli doradcy metodyczni języka polskiego (poziomu szkół ponadpodstawowych) Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie: Małgorzata Byszuk, Marta Bonarek – Socha oraz dr Małgorzata Wilgucka (z przemyskiego oddziału).
Zgodnie z programem pierwszy wykład pt. „Gombrowicza narodu obrażanie” czy przenikliwe i bezkompromisowe spojrzenie na rzeczywistość? wygłosiła Małgorzata Byszuk. Na wstępie zdefiniowała pojęcie narodu, ukazała stereotypowe cechy Polaków oraz scharakteryzowała dwa oblicza sarmatyzmu. Prześmiewcze, gorzko - zgryźliwe spojrzenie Gombrowicza na polskość i rodaków referentka przedstawiła w oparciu o fragmenty Trans – Atlantyku oraz Dzienników. W dalszej części uczestnicy wysłuchali piosenkę pt. Według Gombrowicza narodu obrażanie Jacka Kaczmarskiego – słynnego barda Solidarności. Prowadząca, aktywizując młodzież, dokonała interpretacji tekstu tego utworu, będącego swoistą refleksją o narodzie polskim.
W poszukiwaniu formy bardziej pojemnej - Miłoszowy „Piesek przydrożny” – to tytuł kolejnego referatu, który podczas konferencji zaprezentowała Marta Bonarek – Socha. Swoje wystąpienie rozpoczęła od zaproszenia uczestników do zabawy w skojarzenia (z wyrażeniem „Piesek przydrożny”) za pomocą aplikacji www.menti.com. Następnie przeszła do omówienia tego wyjątkowego w dorobku pisarza dzieła, uhonorowanego Nagrodą Literacką „Nike”. W trakcie wykładu przytaczała również fragmenty interpretacji „Pieska przydrożnego” w wykonaniu wybitnego recenzenta Leszka Kołakowskiego. Wystąpienie przeplatane było odtwarzanymi wierszami z płyty „Rzeki” (słowa i melorecytacja - Czesław Miłosza, muzyka Antoni Miłosz - syn).
Ostatni wykład zatytułowany Czy ludzka twarz istnieje? Witolda Gombrowicza i Czesława Miłosza refleksje o człowieku w teatrze świata wygłosiła dr Małgorzata Wilgucka. Prelegentka omówiła motyw maski w oparciu o wybrane wiersze Czesława Miłosza oraz awangardową powieść pt. „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Motyw został omówiony także w szerszym kontekście - antropologii literatury, kulturowej i sztuki. Referentka odwoływała się również do kultury masowej, stereotypizacji, psychologii oraz nauki o języku.
Na koniec uczestnicy konferencji mieli okazję obejrzeć wystawę poświęconą życiu i twórczości Witolda Gombrowicza oraz zapoznać się z zestawieniami bibliograficznymi, sporządzonymi również pod kątem tematu spotkania.
