RELACJA Z OBCHODÓW ŚWIATOWEGO DNIA SYBIRAKA W PBW W PRZEMYŚLU

Przemyśl

19 września br. w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej im. J. G. Pawlikowskiego w Przemyślu odbyło się spotkanie pt. „Na nieludzką ziemię… Sybiracy Pamiętają – Pamiętaj i Ty!”, zorganizowane przy współpracy ze Związkiem Sybiraków Oddział w Przemyślu.

Honorowy patronat nad wydarzeniem objęli:
  • Władysław Ortyl – Marszałek Województwa Podkarpackiego,
  • Wojciech Bakun – Prezydent Miasta Przemyśla,
  • Jan Pączek – Starosta Przemyski.

W spotkaniu uczestniczyli nauczyciele i uczniowie klas ósmych ze szkół podstawowych nr 6, nr 11 i nr 15 w Przemyślu oraz goście specjalni:
  • Katarzyna Kuczmenda - Zastępca Dyrektora Departamentu Edukacji, Nauki i Sportu UM w Rzeszowie,
  • Wojciech Bobowski - Przewodniczący Rady Powiatu Przemyskiego,
  • Elżbieta Laska - Dyrektor Archiwum Państwowego w Przemyślu,
  • Bogusława Pieczyńska - Prezes Towarzystwa Przyjaciół Przemyśla i Regionu,
  • Anna Ekiert – Przewodnicząca Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej w Przemyślu,
  • Anna Hayder - Przewodnicząca Przemyskiej Rady Seniorów,
  • Monika Paczkowska – pracownik Wydziału Rozwoju Gospodarczego, Edukacji, Kultury i Promocji Starostwa Powiatowego w Przemyślu - reprezentująca starostę przemyskiego Jana Pączka.

Przedsięwzięcie otworzył dr Piotr Pękalski – Wicedyrektor PZPW w Rzeszowie ds. PBW w Przemyślu, który przywitał wszystkich obecnych oraz w kilku zdaniach przypomniał historię polskiego września ’39, zwracając szczególną uwagę na tragiczne konsekwencje wkroczenia armii sowieckiej do Polski. Odczytał także pismo intencyjne skierowane do zebranych przez panią Krystynę Wróblewską – Dyrektora PZPW w Rzeszowie.

Zasadniczą część spotkania rozpoczęła emisja filmu „Na nieludzką ziemię – wywózki na Sybir: w 70 rocznicę deportacji”. Obraz, będący rekonstrukcją historyczną, pokazuje jak wyglądały aresztowania i wywózki ludności cywilnej, z jakim okrucieństwem sowieccy żołdacy traktowali Polaków i w jakich tragicznych warunkach byli oni transportowani do oddalonych dziesiątki tysięcy kilometrów od domu miejsc deportacji. Produkcja zawiera także fragmenty dokumentalnych nagrań z czasów II wojny światowej oraz najważniejsze informacje dotyczące historii zsyłek na Syberię -  terminy deportacji, ilości wywiezionych osób, liczbę ofiar, itp.

Informacje z filmu uzupełniły relacje, obecnych na spotkaniu ofiar sowieckich prześladowań, uczestników deportacji: pani Stanisławy Żak – obecnie Prezesa Związku Sybiraków Oddział w Przemyślu oraz pani Lidii Kiełczyńskiej – Członka Zarządu Związku.

Pani S. Żak ze smutkiem opowiedziała o trwającej 8 lat gehennie, której doświadczyła wraz z rodziną w latach 1949 – 57. Wspomniała o rozdzierającym serce aresztowaniu, podróży w zatłoczonym, bydlęcym wagonie, zimnie, głodzie, urągających warunkach życia w Chabarowsku (miejsce zsyłki) i ciężkiej, przekraczającej często ludzkie możliwości pracy. Mówiła o dręczących zesłańców chorobach oraz śmierci, która nie omijała nawet dzieci.

Z kolei pani Lidia Kiełczyńska, jak sama mówi, nie lubi wspominać tych złych rzeczy. Takie fakty jak np. pobyt w stalinowskim domu dziecka, są dla niej zbyt bolesne. Dlatego w jej pamięci pozostały głównie takie wspomnienia jak obcowanie z piękną przyrodą oraz odruchy dobra tlące się w sercach, wspólnie żyjących w jednej wiosce, zesłańców różnych narodowości i religii.

Program wydarzenia ubogaciła pani Teresa Paryna – przemyska poetka, która przeczytała kilka swoich wierszy poświęconych zesłańcom oraz tematyce katyńskiej.

Zainteresowanych zachęcamy do obejrzenia FILMOWEJ RELACJI ze spotkania, udostępnionej dzięki uprzejmości pana Mariana Boczara – Wiceprezesa Związku Sybiraków Odział w Przemyślu.

Na zakończenie pragniemy serdecznie podziękować reprezentantom Związku Sybiraków Oddział w Przemyśla za otwartość i aktywne włączenie się w przebieg omawianego spotkania. Dla wszystkich uczestników, a zwłaszcza dla obecnych uczniów przemyskich szkół podstawowych była to bezcenna, „żywa lekcja historii”, której nie zastąpią żadne podręczniki i wykłady. Pełne autentycznych emocji świadectwo uczestników sowieckich deportacji pozostanie w naszej pamięci na zawsze i zmobilizuje nas do budowania przyszłości Polski w taki sposób, by podobne tragedie już nigdy się nie wydarzyły.

Autor: Elżbieta Krupa, fot. Mariusz Bąk