Przemyśl

Powołanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”

Przemyśl

Powołanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” - 17 września 1980 r.


17 września 1980 r., Gdańsk-Wrzeszcz, ze zbiorów Zenona Kwoki, źródło: wpolityce.pl

Solidarni, nasz jest ten dzień,
A jutro jest nieznane
Lecz żyjmy tak, jak gdyby nasz był wiek;
Pod wolny kraj spokojnie kładź fundament.
A jeśli ktoś nasz polski dom zapali,
To każdy z nas gotowy musi być,
Bo lepiej, byśmy stojąc umierali,
Niż mamy klęcząc na kolanach żyć.
Solidarni, nasz jest ten dzień;
Zjednoczmy się, bo jeden jest nasz cel!

[Jerzy Narbutt]

 

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” (NSZZ „Solidarność”)- ogólnopolski związek zawodowy, który powstał na podstawie porozumień sierpniowych po strajkach z lata 1980 roku. 30 sierpnia Barcikowski i- z ramienia Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (MKS)- Marian Jurczyk podpisali porozumienie w Szczecinie. Zawierało ono zgodę na powstanie niezależnych związków zawodowych. 31 sierpnia Jagielski i Wałęsa parafowali porozumienie w Gdańsku. Obiecano spełnić wszystkie postulaty strajkujących.

W porozumieniu gdańskim stwierdzono m. in: „Tworząc nowe niezależne, samorządne związki zawodowe, MKS stwierdza ,że będą one przestrzegać zasad określonych w Konstytucji PRL(…). Nowe związki będą bronić społecznych i materialnych interesów pracowników i nie zamierzają pełnić roli partii politycznej. Stoją one na gruncie zasady społecznej własności środków produkcji, stanowiącej podstawę istniejącego w Polsce ustroju socjalistycznego. Uznając, iż PZPR sprawuje kierowniczą rolę w państwie, ani nie podważając ustalonego systemu sojuszów międzynarodowych, dążą one do zapewnienia ludziom pracy odpowiednich środków kontroli, wyrażania opinii i obrony swoich interesów”.

Na ich mocy 17 września w Gdańsku przedstawiciele robotników z całej Polski powołali do życia ogólnopolski Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”. Rezultatem podpisanych w Gdańsku, Szczecinie i Jastrzębiu porozumień było utworzenie- i w konsekwencji zarejestrowanie przez sąd- związku. Na czele Krajowej Komisji Porozumiewawczej (KKP) „Solidarności” stanął Lech Wałęsa. W momencie utworzenia „Solidarność” liczyła prawdopodobnie około 3.5 mln członków. W krótkim czasie zyskał ogromne poparcie społeczeństwa i blisko dziesięć milionów członków, stając się ruchem opozycyjnym i zagrożeniem dla władzy PZPR. W ten sposób powstała nowa siła polityczna niezależna od PZPR i rządu. Wałęsa miał charyzmę przywódcy. Jednocześnie uzyskał silne wsparcie ze strony kościoła i opozycji intelektualnej, która miała koncepcję reform lecz nie miała możliwości ich realizacji.

NSZZ „Solidarność” został zawieszony wraz ze wprowadzeniem stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku, a następnie zdelegalizowany przez marionetkowy sejm PRL.

Dzisiaj NSZZ „Solidarność” to największy w naszym kraju związek zawodowy.



Wybrane źródła informacji:

Autor: Lilianna Żywutska