Załadunek więźniów do wagonów. Rampa towarowa przy dworcu kolejowym w Tarnowie, 14 czerwca 1940. Domena publiczna. Źródło: Wikimedia Commons
14 czerwca 1940 roku miał miejsce pierwszy masowy transport do Auschwitz-Birkenau. Do obozu trafiło wówczas 728 Polaków - więźniów politycznych z zakładu karnego w Tarnowie. Byli to mężczyźni, głównie mieszkańcy południowej Polski – przedstawiciele inteligencji, działacze ruchu oporu, politycy. Oni pierwsi, po dotarciu na miejsce, usłyszeli słowa Karla Fritzscha - zastępcy komendanta obozu, które ujawnił czekającą ich przyszłość oraz cel funkcjonowania tego miejsca: „Przybyliście tutaj nie do sanatorium, tylko do niemieckiego obozu koncentracyjnego, z którego nie ma innego wyjścia, jak przez komin. Jeśli się to komuś nie podoba, to może iść zaraz na druty. Jeśli są w transporcie Żydzi, to mają prawo żyć nie dłużej niż dwa tygodnie, księża miesiąc, reszta trzy miesiące”.
Dzień 14 czerwca 1940 roku uznaje się za początek działania obozu zagłady Auschwitz-Birkenau.
Od 2006 roku, w rocznicę pierwszego transportu więźniów do Oświęcimia obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
Wybrane źródła informacji:
- Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion / Maria Wardzyńska. - Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2009.
- Kalendarz wydarzeń w KL Auschwitz / Danuta Czech. - Oświęcim: Wydawnictwo Państwowego Muzeum w Oświęcimiu-Brzezince, 1992.
- Region tarnowski w okresie okupacji hitlerowskiej. Polityka okupanta i ruch oporu / Aleksandra Pietrzykowa. - Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.
- Strona Muzeum Auschwitz-Birkenau
- Muzeum II Wojny Światowej
- IPN
- IPN – materiały edukacyjne
- Wikipedia
- Historia „Do Rzeczy”
