/zdj%C4%99cia/2.jpg)
Marszałek Trąpczyński ogłasza w Sejmie uchwalenie Konstytucji Rzeczpospolitej 17 marca 1921 roku.
Źródło: Tygodnik Ilustrowany 1921, nr 13. Łódzka Biblioteka Cyfrowa
17 marca 1921 roku Sejm Ustawodawczy uchwalił konstytucję marcową. Była to pierwsza nowoczesna polska konstytucja. Choć formalnie obowiązywała od 1 czerwca 1921 roku, w pełni weszła w życie po wyborach do parlamentu i następujących po nich wyborach prezydenckich w 1922 roku.
Prace nad projektem konstytucji, który przedstawiono w Sejmie 8 lipca 1920 roku, trwały już od stycznia 1919 roku. Właściwa debata konstytucyjna rozpoczęła się w Sejmie we wrześniu 1920 roku. Główne rozbieżności między stronnictwami dotyczyły kwestii dwuizbowości parlamentu, praw Kościoła katolickiego, praw mniejszości oraz sposobu wyboru i uprawnień głowy państwa.
Ostatecznie konstytucję przyjęto przez aklamację.
Składała się z ona 126 artykułów, podzielonych na siedem rozdziałów. Poprzedzała je preambuła rozpoczynającą się od słów: „W imię Boga Wszechmogącego! My, Naród Polski, dziękując Opatrzności za wyzwolenie nas z półtorawiekowej niewoli, wspominając z wdzięcznością męstwo i wytrwałość ofiarnej walki pokoleń, które najlepsze wysiłki swoje sprawie niepodległości bez przerwy poświęcały…”.Dokument najważniejszą rolę w państwie przyznawał dwuizbowemu parlamentowi. To on między innymi wyłaniał głowę państwa. Uregulowano w nim również kwestie praw i obowiązków obywatelskich, przyznając mieszkańcom odrodzonej Rzeczypospolitej szeroki zakres wolności.
Wybrane źródła informacji:
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 : tekst / komentarz opracował August Paszkudzki. - Lwów ; Warszawa : "Książnica - Atlas", 1926.
Przemyśl GP 36508 - Konstytucja marcowa: [1921] / oprac. Andrzej Burda. - Lublin : Wydawnictwo Lubelskie, 1983.
Przemyśl BP 8690, GP 107435 - Historia Polski : 1914-1989 / Ryszard Kaczmarek. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014.
Przemyśl GP 107070 - Historia Polski / Jerzy Topolski. - Wyd. 8 uzup. - Poznań : "Rebis" : Wydawnictwo Poznańskie, 2008.
Przemyśl GP 98038 - Historia Polski : 1918-1945 / Czesław Brzoza, Andrzej Leon Sowa. - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2006.
Przemyśl GP 93142 - Historia Polski 1864-2001 / Antoni Czubiński. - Wrocław [i in.] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002.
Przemyśl GP 92949 - Historia Polski 1914-2005 / %c Wojciech Roszkowski. - Wyd. 11 rozsz. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
Przemyśl GP 100952 - Sejm RP
- Zintegrowana Platforma Edukacyjna
