Slajd 1
Tekst: Biblioteka jest kobietą. "Złe biblioteki budują kolekcje, dobre biblioteki budują usługi, świetne biblioteki budują społeczności". R. David Lankes
Zdjęcie: Rysunek przedstawiający kobietę.
Slajd 2
Tekst: 8 marca świętujemy Dzień kobiet Z tej okazji przybliżamy:
biografie 8. słynnych bibliotekarek, których praca miała ogromny wpływ na rozwój nauki i czytelnictwa na świecie;
historie 8. bibliotek z całego świata oddanych kobietom, które oferują dostęp do literatury feministycznej i celebrują kulturowy wpływ kobiet na przestrzeni wieków;
listę 8. bestsellerów z naszych zbiorów, których akcja toczy się w bibliotece, a kobiety są głównymi bohaterkami.
gdyż Biblioteka jest kobietą!
Slajd 3
Tekst: Bibliotekarstwo i praca w bibliotece to obecnie zawód głównie kobiecy. Według badania Oxford University Press, 83% bibliotekarzy pracujących obecnie w USA to kobiety. Związek kobiet z pracą w bibliotekarstwie i bibliotece rozwijał się równolegle z szerszymi dyskusjami feministycznymi na temat roli kobiet w społeczeństwie oraz kwestii równości płac i praw pracowniczych. Jednocześnie bibliotekarki i pracownice bibliotek są ważnymi, ale niedocenianymi postaciami w walce o równouprawnienie. Bliższe przyjrzenie się historii feminizmu i bibliotek pokazuje, jak bardzo te dwie dziedziny są ze sobą powiązane.
Zdjęcie: książki.
Slajd 4
8 słynnych bibliotekarek, których praca miała ogromny wpływ na rozwój nauki i czytelnictwa na świecie.
Jane Wadden Turner
Lata życia: (1818-1896)
Pochodzenie: Wielka Brytania
Była pierwszą kobietą zatrudnioną na płatnym etacie bibliotekarki w Smithsonian Library w 1857 r. Została przeszkolona i pomagała swojemu bratu, Williamowi Waddenowi Turnerowi, w tworzeniu pierwszego katalogu biblioteki Muzeum Narodowego.
Zdjęcie: Rodzina Turnerów. Źródło: Smithsonian Institution Archives, Neg. No. SA259.
Slajd 5
Valfrid Palmgren
Lata życia: (3 czerwca 1877-06. 12.1967)
Pochodzenie: Szwecja
Była szwedzką nauczycielka i lingwistką; W 1905 roku obroniła doktorat i jako pierwsza kobieta w Szwecji otrzymała płatną posadę w Bibliotece Królewskiej; Zreformowała szwedzką politykę biblioteczną i wprowadziła system bibliotek publicznych w Szwecji i Danii.
Zdjęcie: Valfrid Palmgren. Źródło: Wikipedia. Domena publiczna.
Slajd 6
Tekst: Więcej na temat emancypacji kobiet:
Zdjęcie: książki.
Slajd 7
Tekst: Henriette Avram
Lata życia: (7.10.1919-22.04.2006)
Pochodzenie: Nowy Jork
Amerykańska programistka komputerowa i analityk systemowy, która opracowała format MARC (Machine Readable Cataloging), międzynarodowy standard danych dla informacji bibliograficznych i zbiorów w bibliotekach; Rozwój formatu MARC przez Avram pod koniec lat 60. i na początku lat 70. w Bibliotece Kongresu zrewolucjonizował praktykę bibliotekarstwa, umożliwiając automatyzację wielu funkcji bibliotecznych i elektroniczne udostępnianie informacji bibliograficznych między bibliotekami przy użyciu istniejących wcześniej standardów katalogowania.
Zdjęcie: Henriette Avram. Źródło: Wikipedia. Domena publiczna.
Slajd 8
Tekst: Chcesz się dowiedzieć czym jest MARC?
Zdjęcie: książki i laptop.
Slajd 9
Tekst: Maria Kownacka
Lata życia: (11.09.1894 - 27.02.1982)
Pochodzenie: Polska
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości razem z Marią Dąbrowską organizowała od podstaw Bibliotekę Ministerstwa Reform Rolnych; W czasie wolnym zajmowała się praca literacką: współpracowała z pismami „Płomyk” i „Płomyczek”, a także z „Głosem przyrody”. Wiele z jej utworów weszło do kanonu lektur obowiązkowych dla klas podstawowych; Swoją twórczość Kownacka poświęciła niemal wyłącznie dzieciom, a ściślej – ich edukowaniu poprzez utwory zawierające dydaktyczny morał; Jej utwory z jednaj strony przemawiają do wyobraźni, ale z drugiej pełnią też funkcje dydaktyczne i moralizatorskie, będąc skarbcem mądrych życiowych rad i wskazówek; Kownacka starała się uwrażliwić dzieci na to jak ważne jest zachowywanie poprawnych, opartych na szacunku i wzajemnej życzliwość relacji międzyludzkich.
Zdjęcie: Maria Kownacka z kukiełką. Źródło: Wikipedia. Domena publiczna.
Slajd 10
Biografia pisarki:
Kownacka : ta od Plastusia / Olga Szmidt. - Wołowiec : "Czarne", 2016.
Najsłynniejsze książki pisarki:
Kajtkowe przygody / Maria Kownacka ; il. Przemysław Tomczyk. - Poznań : "G&P", 2011.
Zdjęcie: otwarta książka.
Slajd 11
Tekst: Barbara Groniowska
Lata życia: (22.11.1889 - 2.03.1985)
Pochodzenie: Polska
W latach 1928–1936 pracowała w Towarzystwie Bibliotek dla Dzieci, gdzie prowadziła badania nad czytelnictwem dzieci, a od 1945 w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy w Sekcji Bibliotek dla Dzieci; Położyła ogromne zasługi dla rozwoju zainteresowań czytelniczych dzieci; Pierwsza w Polsce przeprowadziła w 1937 r. lekcję biblioteczną – formę tę przejęły później wszystkie biblioteki dziecięce w Warszawie, a po wojnie Ministerstwo Oświaty wprowadziło je do programów szkolnych.
Zdjęcie: Biblioteka. Źródło: Canva
Slajd 12
Tekst: Więcej na temat pracy bibliotekarki:
Zdjęcie: książki.
Slajd 13
Tekst: Alodia Kawecka-Gryczowa
Lata życia: (11.08.1903 - 16.06.1990)
Pochodzenie: Polska
1 października 1930 podjęła pracę w powołanej niewiele wcześniej Bibliotece Narodowej w Warszawie. Pracowała nad centralnym katalogiem inkunabułów i starych druków; Opracowała krótki zarys historii Biblioteki Narodowej wraz z opisem kolekcji zbiorów, który został opublikowany w wersji dwujęzycznej — po polsku i po francusku; Działała na rzecz ochrony oraz poszukiwania rozproszonych w latach wojny zbiorów; W pierwszych latach powojennych prowadziła zajęcia na kursach dla bibliotekarzy.
Zdjęcie: Alodia Kawecka-Gryczowa. Źródło: Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego.
Slajd 14
Tekst: Książki opracowane przez Alodię Kawecką-Gryczową:
Zdjęcie: otwarta książka.
Slajd 15
Tekst: Helena Radlińska
Lata życia: (2.05.1879 - 10.10.1954)
Pochodzenie: Polska
Zajmowała się pedagogiką społeczną, historią oświaty, problematyką czytelnictwa, bibliotekarstwa i książki; W czasie wojny polsko-rosyjskiej była oficerem oświatowym do spraw walki z analfabetyzmem; Jej osobowość kształtowały takie instytucje oświatowe jak: Czytelnia Pism Naukowych, Uniwersytet Latający, Koło Oświaty Robotniczej, Towarzystwo Tajnego Nauczania.
Zdjęcie: Helena Radlińska. Źródło: Wikipedia. Domena publiczna.
Slajd 16
Tekst: Helena Radlińska w zbiorach Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Rzeszowie:
Helena Radlińska - życie i twórczość / Irena Lepalczyk - Toruń : Adam Marszałek, 2001.
Zdjęcie: książki.
Slajd 17
Tekst: Zoia Horn
Lata życia: (14.03.1918 - 12.07.2014)
Pochodzenie: Ukraina
Bibliotekarka i działaczka na rzecz wolności słowa; Aktywnie działała w organizacjach zrzeszających bibliotekarzy; W 1972 roku została pierwszą bibliotekarką w Stanach Zjednoczonych skazaną na karę więzienia za odmowę dzielenia się informacjami dotyczącymi czytelników; Dyrektor Biura ds. Wolności Intelektualnej Amerykańskiego Stowarzyszenia Bibliotek, nazwała Horn „pierwszym bibliotekarzem, który spędził czas w więzieniu za wartość swojego zawodu”.
Zdjęcie: Zoia Horn. Źródło: Wikipedia. Domena publiczna.
Slajd 18
Tekst: Na całym świecie jest wiele bibliotek, które ludzie chętnie odwiedzają. Jednak niektóre biblioteki wyróżniają się nie ze względu na swoją wielkość czy prestiż, ale ze względu na kulturowe znaczenie ich zbiorów. Grupy kobiet z różnych zakątków świata połączyły siły, aby stworzyć kobiece biblioteki: przestrzenie całkowicie poświęcone kobietom, ich literaturze i historii. Celebrując literacki i kulturowy wpływ kobiet na przestrzeni wieków, te fascynujące projekty podkreślają, w jaki sposób kobiety kształtowały swoje społeczności i zmieniały świat. Przedstawiamy 8 bibliotek oddanych kobietom, które oferują dostęp do literatury feministycznej i celebrują kulturowy wpływ kobiet na przestrzeni wieków. Wiele z nich, zarówno historycznie, jak i współcześnie, służyło również jako ośrodki, w których kobiety mogły się uczyć, w czasach gdy nie było to zgodne z prawem ani społecznie akceptowane.
Zakładanie bibliotek jest trochę jak budowanie kolejnych publicznych spichlerzy: gromadzenie zapasów na zimę ducha Marguerite Yourcenar
Zdjęcie: kobieta z książkami.
Slajd 19
Tekst: Biblioteka im. Franceski Bonnemaison w Barcelonie (Hiszpania)
Początki powstania Biblioteki sięgają lat 1909-1910, kiedy to Francesca Bonnemaison stworzyła Instytut Kultury i Ludową Bibliotekę Kobiet, pierwszą bibliotekę kobiecą w całej Europie; Misją tych dwóch instytucji było zapewnienie pracującym kobietom dostępu do kultury, szkoleń i informacji. Jej członkowie mogli uczestniczyć m.in. w zajęciach z modelarstwa, gotowania, rachunku różniczkowego, pisania na maszynie, gramatyki w różnych językach, stenografii oraz wychowania fizycznego; Dziś budynek, w którym znajduje się biblioteka, znany jest jako Francesca Bonnemaison Space, centrum promujące partycypację i prawa kobiet, w skład którego oprócz biblioteki wchodzi Biuro Promocji Polityki Równości Kobiet i Mężczyzn, Szkoła Kobiet i Centrum Kultury Kobiet im. Franceski Bonnemaison.
Zobacz stronę internetową biblioteki
Zdjęcie: Portret Franceski Bonnemaison. Źródło: Wikipedia. Domena publiczna.
Slajd 20
Tekst: Biblioteka feministyczna w Bejrucie (Liban)
Książki i czytanie zawsze były narzędziami przetrwania i wyzwolenia dla kobiet i osób uciskanych; Biblioteka Feministyczna w Bejrucie funkcjonująca pod nazwą The Knowledge Workshop (ورشة المعارف) postrzega książki i czytelnictwo jako narzędzia do przetrwania i wyzwolenia kobiet i osób uciskanych lub tych, które czują się marginalizowane w swojej społeczności; Biblioteka oferuje księgozbiory w języku arabskim, francuskim i angielskim, a także warsztaty wiedzy, które promują większy dostęp do wiedzy feministycznej jako sposób na poprawę praw kobiet.
Zobacz stronę internetową biblioteki
Zdjęcie: wnętrze biblioteki. Źródło: https://www.alwarsha.org/
Slajd 21
Tekst: Biblioteka Marguerite Durand w Paryżu (Francja)
Ta paryska biblioteka jest jedyną francuską biblioteką poświęconą w całości kobietom. Powstała z osobistej kolekcji aktywistki Marguerite Durand, która w 1931 r. przekazała całą swoją kolekcję miastu Paryż; Obecnie przechowuje 45000 książek i broszur od XVII wieku, poświęconych feminizmowi oraz miejscu i roli kobiet w społeczeństwie, sztuce, nauce, sporcie, podróżach itp. Biblioteka jest również bardzo bogata w pierwodruki dzieł literackich napisanych przez kobiety. Oprócz tego posiada 4500 autografów i listów z autografami, w większości niepublikowanych, od pisarzy, artystów, naukowców, podróżników, feministek, polityków, dziennikarzy (m. in. George Sand, Sarah Bernhardt, Colette)
Zobacz stronę internetową biblioteki
Zdjęcie: Portret Marguerite Durand. Źródło: Wikipedia. Domena publiczna.
Slajd 22
Tekst: Fundacja Biblioteka i Centrum Informacji Kobiet w Stambule (Turcja)
Fundacja Biblioteka i Centrum Informacji Kobiet jest pierwszą i jedyną biblioteką dla kobiet w Turcji; Została założona w 1989 roku w celu gromadzenia wiarygodnych i obszernych informacji o kobietach, co z kolei przyczynia się do zachowania historii kobiet w Turcji; Fundacja z powodzeniem zrealizowała wiele krajowych i międzynarodowych projektów, z których każdy pozwolił Bibliotece stać się miejscem, do którego przyjeżdżają badacze z całego świata po materiały dotyczące spraw kobiet.
Zobacz stronę internetową biblioteki
Zdjęcie wnętrze biblioteki Źródło :http://kadineserleri.org/
Slajd 23
Tekst: Biblioteka Kobiet im. Jesse Street (Australia)
Biblioteka funkcjonująca pod nazwą Jessie Street National Women's Library służy zachowaniu twórczości, słów i historii australijskich kobiet; Biblioteka została założona w 1989 roku i nosi imię Jessie Street, wieloletniej działaczki na rzecz praw kobiet, ruchu pokojowego i eliminacji dyskryminacji Aborygenów. Celem Biblioteki jest gromadzenie, ochrona i propagowanie wiedzy i zrozumienia dziedzictwa kulturowego wszystkich kobiet; sprawiedliwość społeczna dla Aborygenów i mieszkańców wysp Cieśniny Torresa; międzynarodowej przyjaźni i pokoju.
Zobacz stronę internetową biblioteki
Zdjęcie: Portret Jesse Street. Źródło: Wikipedia. Domena publiczna.
Slajd 24
Tekst: Biblioteka Kobiet w Londynie (wielka Brytania)
Women's Library jest najstarszą i największą biblioteką w Wielkiej Brytanii poświęconą historii i aktywizmu kobiet; Została oficjalnie otwarta jako Biblioteka Londyńskiego Towarzystwa Służby Kobietom w 1926 roku i miała na celu zachować historię ruchu kobiecego; Biblioteka przechowuje osiem dokumentów, które zostały wpisane przez UNESCO na Listę Pamięci Świata oraz ponad 1000 rzadkich książek.
Zobacz stronę internetową biblioteki
Zdjęcie: Brytyjska sufrażystka. Źródło: Wikipedia. Domena publiczna.
Slajd 25
Tekst: Biblioteka Kobiet w Glasgow (Szkocja)
Biblioteka skupia się na feministycznej historii miasta Glasgow i całej Szkocji. Oprócz wypożyczalni książek, która specjalizuje się w trudnych do znalezienia tomach feministycznych, oraz archiwów, w tym jednej z najważniejszych kolekcji historycznych LGBT w Wielkiej Brytanii; Biblioteka Kobiet w Glasgow jest również jedynym akredytowanym muzeum w Wielkiej Brytanii poświęconym w całości historii kobiet. Inne projekty obejmują comiesięczny klub książki feministycznej, kobiecy festiwal literacki, kobiecy klub historyczny oraz liczne zajęcia, warsztaty i wydarzenia networkingowe.
Zobacz Stronę Internetową Biblioteki
Zdjęcie: Karta Biblioteczna na tle wnętrza biblioteki.
Źródło: https://twitter.com/womenslibrary/status/1027468856208642048/photo/1
Slajd 26
Tekst: Biblioteka Kobieca w Bolonii (Włochy)
Włoska Biblioteka Kobieca powstała z inicjatywy niezależnej organizacji feministycznej Associazione Orlando i jest obecnie jednym z najważniejszych ośrodków dokumentacji kobiecej w Europie; W ciągu ponad czterdziestu lat działalności biblioteka zgromadziła unikatowy w skali Włoch zbiór, który dziś liczy ponad 40 000 dokumentów, w tym książek, czasopism i materiałów multimedialnych; Biblioteka mieści się w dawnym XV-wiecznym klasztorze Convento di Santa Cristina.
Zobacz stronę internetową biblioteki
Zdjęcie: Bibliotekarka. Źródło: Canva.
Slajd 27
Tekst: 8 BESTSELLERÓW Z NASZYCH ZBIORÓW.
Noc w bibliotece / Agatha Christie - Poznań ; Wrocław : Wydawnictwo Dolnośląskie, 2013.
Kobieta z biblioteki / Sulari Gentill - Białystok : Mova, 2023.
Bibliotekarka z Paryża / Janet Skeslien Charles - Kraków : Mando, copyright 2021.
Biblioteki : krucha historia / Andrew Pettegree, Arthur der Weduwen - Sopot : Smak Słowa, 2022.
Bibliotekarka z Auschwitz / Antonio G. Iturbe - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2020.
Slajd 28
Tekst:
Dziękujemy za uwagę.