WCAG do prezentacji: Czesław Miłosz - 20. rocznica śmierci, Patron Roku 2024.
Slajd 1
Tekst: Czesław Miłosz - 20. rocznica śmierci, Patron Roku 2024.
Slajd 2
Tekst: Miłosz (1911 - 2004) poeta, prozaik, eseista. Debiutował jako poeta 1930 roku w ,,Alma Mater Vilnensis.” Był współzałożycielem czasopisma ,,Żagary” oraz członkiem grupy poetyckiej o tej samej nazwie. W 1933 roku ukazał się Poemat o czasie zastygłym, debiut książkowy. W Warszawie pracował w Centrali Polskiego Radia, był to czas naznaczony pogarszającym się klimatem politycznym, radykalizowaniem opinii publicznej. Znajduje to wyraz w mrocznej tonacji jego utworów tom Trzy zimy (1936). W 1939 roku został ewakuowany z Warszawy, dokąd wrócił po tułaczce, której etapami były: Lublin, Zaleszczyki, Bukareszt i Wilno. W Warszawie współorganizował podziemne życie literackie: opublikował, pod pseud. Jan Syruć, tom Wiersze (1940), wydał antologię poetycką Pieśń niepodległa (1942). Po wojnie osiedlił się w Krakowie. Został przyjęty do służby dyplomatycznej, w grudniu 1945 roku wyjechał do USA. Wcześniej ukazał się tom Ocalenie (1945), przynoszący m.in. wiersze Walc i Campo di Fiori. Tom ten to początek drogi, którą Miłosz kroczył przez następne 10-lecia. Zawarte w kilku utworach pożegnanie z Polską przedwojenną było raczej chłodne. Radykalnie zmienił język swojej poezji. Na pierwszym planie znajduje się teraz nie autoteliczność, metaforyzacja, ale przeciwnie komunikatywność, staranie o to, by wiersz pomieścił w sobie treści intelektualne, filozoficzne.
Slajd 3
Powstał program mający na celu odzyskanie przez poezję centralnej pozycji w życiu duchowym czytelnika. Rezultatem tego są m.in. Świat oraz Głosy biednych ludzi. Pierwsze lata twórczości na obczyźnie zostały zdominowane przez tematykę polityczną. W 1951 roku powstał Zniewolony umysł (Paryż 1953), esej analizujący zawierzenie przez literatów totalitarnej władzy. Książka Zdobycie władzy, to z kolei powieść ukazująca przejmowanie rządów w Polsce przez komunistów, dylematy członków niepodległościowego podziemia a zarazem przedstawiony został ponadczasowy mechanizm zniewalania. Tematyce tej bliskie są wiersze z tomu Światło dzienne (1953), Dziecię Europy, Traktat moralny. Czesław Miłosz stopniowo modyfikował swe rozumienie historii i czasu, rozróżniając historie w rozumieniu Heglowskim oraz historię rozumianą jako ciągłość ludzkich istnień, dziedzictwo kultury, które pisarz powinien podjąć, wsłuchując się w głosy umarłych.To rozróżnienie pojawia się m.in. w Traktacie poetyckim (1957). Do formy ,,traktatowej “ powrócił poeta po latach, publikując Traktat teologiczny (w tomie Druga przestrzeń 2002). Konsekwencją tej zmiany jest też powieść Dolina Issy (1955) i Rodzinna Europa (1958).
Slajd 4
W 1960 roku wyjechał do Berkeley w USA, w 1961 roku objął stanowisko profesora języków
i literatur słowiańskich. Efektem zajęć akademickich jest podręcznik Historia literatury polskiej do 1939 (1969, wyd. pol. 1993, tytuł oryginalny The History of Polish Literature). Miłosz przekładał utwory polskich poetów, wydał antologię Postwar Polish Poetry (1965) oraz tomy Z. Herberta i A. Wata. Nowym polem działalności przekładowej stała się Biblia, czego plonem jest Księga psalmów (1979), później m.in. Księga Hioba, Pieśń nad Pieśniami, Ewangelia według Marka. W 1962 roku poeta wydał studium Człowiek wśród skorpionów (1962). Ukazały się też zbiory esejów Prywatne obowiązki (1972) i Ogród nauk (1979) oraz Widzenia nad Zatoką San Francisco (1969). I wreszcie pojawiła się Ziemia Ulro (1977), gdzie autor opisuje datującą się od oświecenia desakralizację kultury. W latach 60. i 70. opublikował również kolejne książki: Król Popiel i inne wiersze (1962), Gucio zaczarowany (1965), Miasto bez imienia (1969), Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada (1974). W 1980 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla. W 1981 roku przyjechał do Polski, po raz pierwszy od 1951 roku jego utwory mogły oficjalnie pojawiać się w kraju. Po 1989 roku poeta większość czasu spędził w Krakowie. Ukazały się: Rok myśliwego (1990), zbiory esejów Szukanie ojczyzny (1992), Legendy nowoczesności (1996), Życie na wyspach (1997): tom wierszy, not, krótkich fragmentów prozatorskich Piesek przydrożny (1997, Nagroda Literacka Nike 1998). Zwieńczeniem twórczości przekładowej jest antologia Wypisy z ksiąg użytecznych (1994). W 1994 roku otrzymał Order Orła Białego. Zmarł 14 sierpnia 2004 roku w Krakowie.
Slajd 5
Tekst: Twórczość Czesława Miłosza w zbiorach Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Rzeszowie.
Slajd 6,7 i 8
Tekst: Czesław Miłosz (1911-2004) - zestawienie bibliograficzne w wyborze.