Dzień Babci (21 stycznia) i Dzień Dziadka (22 stycznia) to czas celebrowania niezwykłej więzi, jaka łączy dziadków z wnukami. Zarówno babcia, jak i dziadek odgrywają ważną rolę w życiu dziecka, ofiarując swój czas, wsparcie i miłość. Wspólne przeżycia i wzruszenia, doświadczenie ciepła rodzinnego i troskliwej opieki oraz opowieści z przeszłości tworzą niepowtarzalne wspomnienia, które zachowujemy w pamięci i w sercu. Relacje między dziećmi, rodzicami i dziadkami uczą także wzajemnej odpowiedzialności, zrozumienia, mierzenia się z trudnymi emocjami w obliczu choroby czy śmierci.
W literaturze polskiej i zagranicznej jest wiele pozytywnych wzorców relacji między wnukami a dziadkami. Nawiązując do wspomnianych dni świątecznych, polecamy wzruszające książki z naszych zbiorów, dla młodszych i starszych czytelników, które ukazują różne oblicza międzypokoleniowych więzi rodzinnych, jako zachętę do uważnej lektury, refleksji i konfrontacji z własnymi doświadczeniami.
- Marcel i czas / Emilia Becker ; [ilustracje Małgorzata Kwapińska]. - Łódź : Kocur Bury, copyright 2020.
Dziesięcioletni Marcel na skutek nieprzewidzianych okoliczności ostatnie dwa tygodnie wakacji spędza u dziadka, przed którym czuje duży respekt. Trudno im nawiązać kontakt. Emerytowany profesor wyższej uczelni nie bardzo wie, jak spędzać czas z wnukiem, o czym rozmawiać. Proponuje chłopcu, aby wybrał jakąś książkę z jego bogatej biblioteki, by mu o niej opowiedzieć. Uwagę Marcela przykuwa jeden z tomów „W poszukiwaniu straconego czasu” Prousta, ze względu na imię autora – takie samo jak jego. Ku ich zdziwieniu z książki wypada koperta – list od babci, zaadresowany: „Do Marcela i jego dziadka”. Niespodziewanie staje się on początkiem pewnej gry, która obudzi wspomnienia i pomoże wnukowi i dziadkowi zbliżyć się do siebie. Czy uda im się odnaleźć stracony czas?
„Marcel i czas” to opowieść o chłopcu, który wychowuje się we współczesnej rodzinie. Ma zapracowanych, ambitnych rodziców. Każdy dzień Marcela jest ściśle zaplanowany po to, by żadna chwila nie była stracona. Brak w tym wszystkim spontaniczności i radości życia. Na szczęście wszystko się zmienia. Odbudowują się zerwane więzi, naprawiają rodzinne relacje, rodzi się przyjaźń, zaufanie i bliskość.
Źródło: Marcel i czas - Emilia Becker
- Babcia Rabuś / David Walliams ; il. Tony Ross ; z jęz. ang. przeł. Karolina Zaremba. - Piastów : "Mała Kurka", 2013.
“Babcia Rabuś” jest fenomenem brytyjskiej literatury dziecięcej. Została przetłumaczona na 27 języków, a na liście bestsellerów zajmowała pierwsze miejsce dłużej niż jeden z tomów cyklu o Harrym Potterze.
To przepiękna i mądra, choć utrzymana w żartobliwym stylu, opowieść o Babci i wnuczku. Skazani na siebie w piątkowe wieczory, spędzają je na grze w scrabble i degustowaniu zupy kapuścianej. Dla chłopca to udręka, Babcia jest dla niego jedynie nudną staruszką, która roztacza dookoła zapach kapusty. Sytuacja zupełnie się zmienia, gdy wnuczek odkrywa w puszce po ciasteczkach kamienie szlachetne. Rozpoczyna się niezwykła przygoda, która dla Babci okazuje się ostatnią.
"Babcia Rabuś" porusza problem kontaktów międzypokoleniowych, uczy patrzenia na ludzi i odkrywania tego, co w nich najlepsze. Pokazuje, że nie należy odrzucać innych ze względu na wiek. Starsze osoby mają wiele do zaoferowania - całe swoje doświadczenie życiowe, dystans do rzeczywistości, radzenie sobie w różnych okolicznościach.
A przede wszystkim Babcie i Dziadkowie potrafią zrobić szalone rzeczy dla swoich wnucząt… z miłości. Czego przykładem jest Babcia - Rabuś, bez której Ben nigdy nie dowiedziałby się, dlaczego Elżbieta II przechadza się po Tower w koszuli nocnej i koronie.
Źródło: Babcia Rabuś - David Walliams
- Niezłe ziółko / Barbara Kosmowska ; il. Emilia Dziubak. - Wyd. 3. - Łódź : Literatura, 2018.
"Niezłe ziółko", czyli historia chłopca imieniem Eryk i jego babci, poruszy serca wszystkich młodych czytelników. Przepiękna opowieść o mierzeniu się ze stratą.
Babcia Malutka to niezwykła kobieta. W trakcie swego długiego życia zwiedziła niemal cały świat,
a w dodatku doskonale zna się na ziołach. Nigdy nie potrafiła długo usiedzieć w jednym miejscu. Nigdy, dopiero teraz, gdy z powodu choroby musi zamieszkać w domu Eryka.
Eryk jest nieśmiałym chłopcem, który nie ma zbyt wielu kolegów. Szczerze wątpi w swoje siły i możliwości. Uwielbia rozmawiać z babcią. Ona tak świetnie go rozumie. A poza tym te opowieści o dalekich podróżach są takie niesamowite. Pod wpływem babci chłopiec nabiera wiary w siebie i zaczyna zdobywać nowych przyjaciół. Niestety już niebawem będzie musiał zmierzyć się z czymś, z czym mierzyć jest się nam wszystkim najtrudniej: z odejściem ukochanej osoby.
"Niezłe ziółko" to przepiękna, wzruszająca opowieść adresowana do dzieci starszych. Barbara Kosmowska pokazuje w niej, jak ważne w życiu każdego człowieka są wiara we własne możliwości i szacunek wobec innych. Opowiada o marzeniach i sile wyobraźni oraz o niezwykłej, magicznej więzi tak mocnej, że nic nie jest w stanie jej zniszczyć.
Źródło: Niezłe ziółko - Barbara Kosmowska
- My dwie, my trzy, my cztery / Sarah Crossan ; przeł. Małgorzata Glasenapp. - Warszawa : Wydawnictwo Dwie Siostry, 2018.
Poruszająca opowieść o tęsknocie i stracie, o miłości i przebaczeniu – i o tym, jak poezja może nas zmienić.
Apple ma 13 lat. Mieszka z babcią w niewielkim angielskim mieście. 11 lat wcześniej jej mama odeszła bez słowa i od tamtej pory nie dawała znaku życia. Apple kocha babcię, ale czasem ma dość jej ciągłego strofowania, gadania o śmierci i obciachu przy codziennym odbieraniu ze szkoły. I tak bardzo tęskni za mamą…
Pewnego dnia mama niespodziewanie wraca. Apple jest taka szczęśliwa. Z nią może porozmawiać o wszystkim, urwać się ze szkoły, pójść na zakupy, wyskoczyć do restauracji… Ale wkrótce okazuje się, że babcia miała rację, mówiąc „Apple, uważaj, czego sobie życzysz”.
Piękna opowieść o sile miłości i wybaczenia. Śmieszy i wyciska łzy.
„The Bookbag”
Źródło: My dwie, my trzy, my cztery - Sarah Crossan
- Chusta babci / Åsa Lind ; il. Joanna Hellgren ; przeł. ze szw. Agnieszka Strużyk. - Poznań : "Zakamarki", 2013.
Poetycka opowieść o przyjaźni, o pożegnaniu i o poszukiwaniu miejsca, w którym można sobie wszystko spokojnie przemyśleć.
Kiedy babcia wraca ze szpitala, w domu zbiera się cała rodzina. Panuje napięta atmosfera, dorośli krzątają się nerwowo, ktoś na kogoś krzyczy, ktoś płacze, szczekają psy. W całym tym chaosie dwoje dzieci stara się znaleźć miejsce, w którym będą mogły spokojnie pomyśleć. Nie jest to łatwe – na balkonie jest za zimno, z łazienki zostają przegonione – w końcu znajdują kryjówkę w namiocie zrobionym z chusty babci. Nareszcie mogą w spokoju, razem, pomyśleć. O łodziach i żonglerach, o babci i donicach, o życiu i śmierci, o wszystkim, co ważne, a o czym nie chcą czy nie potrafią rozmawiać z nimi dorośli. Kiedy parę dni później babcia odchodzi, dokładnie wiedzą, co mają zrobić…
Źródło: Chusta babci - Åsa Lind
- Dziadek jest chory / Silvia Roncaglia ; il. Alesandra Cimatoribus ; wprow. Mariateresa Zattoni ; przekł. Agnieszka Maria Stefańska. - Kraków : "WAM", 2009.
Książka opowiada o pięknych relacjach między dziadkiem i wnukiem, ma charakter wspomnień, wydarzenia opisywane są z perspektywy czasu.
Pewnego dnia wracający ze wspólnego spaceru dziadek z wnuczkiem mają kłopot z odnalezieniem drogi do domu. Dziecko myśli, że to nowa zabawa. A to niestety początek choroby Alzheimera. Pawełek z trudem akceptuje coraz częściej powtarzające się zaniki pamięci dziadka. Z pomocą przychodzą mu dorośli. Pomimo choroby więź między dziadkiem i wnukiem nie zmienia się.
Źródło: Dziadek jest chory - Alessandra Cimatoribus, Silvia Roncaglia
- Listy do A. : mieszka z nami Alzheimer / Anna Sakowicz ; zilustrowała Ewa Beniak-Haremska. - Wydanie I. - Warszawa : Poradnia K, 2019.
Nieproszony lokator wywraca do góry nogami życie rodziny. Do domu Anielki, jej siostry, rodziców i babci wprowadza się Alzheimer.
Sprawia, że babcia staje się zapominalska, myli imiona, nie poznaje domowników i nie radzi sobie z codziennymi czynnościami. Anielka nie lubi pana A., jak go nazywa. Pisze do niego listy i nakłania, żeby wyprowadził się od babci. Wtedy wszystko będzie w porządku. Babcia wyzdrowieje. Czy na pewno?
To wyjątkowa, poruszająca, ciepła i pełna humoru podszytego melancholią książka jest po części zapisem osobistych przeżyć autorki. Zmierzymy się w niej z pytaniami, jak poradzić sobie z bezradnością, przemijaniem, chorobą i starością. Wyjątkowa perspektywa dziecka przemawia do wszystkich, bo w zderzeniu z ogromnym problemem, jakim jest nieuleczalna choroba, wszyscy stajemy się bezradni jak dzieci.
Listy do A. autorstwa Anny Sakowicz otrzymały rekomendację Polskiego Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera. Tytuł był nominowany do nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego, towarzyszącej Festiwalowi Literatury dla Dzieci oraz został wpisany na listę Białych Kruków literatury dziecięcej przez Internationale Jugendbibliothek w Monachium w 2020 roku.
Źródło: Listy do A. : mieszka z nami Alzheimer - Anna Sakowicz
- Tego ci nie powiedziałam / Kelly Rimmer ; przekład Zofia Szachnowska-Olesiejuk. - Wydanie I. - Kraków : Znak Horyzont, 2020.
Miłość i poświęcenie w czasach wojennej zawieruchy.
Jest rok 1942. W Europie szaleje wojna. Na skraju syberyjskiego obozu młoda kobieta składa przysięgę ślubną. Ta decyzja zaważy na jej przyszłości, a kłamstwo leżące u jej podstaw wyjdzie na jaw dopiero w kolejnym stuleciu.
Czasy współczesne, Stany Zjednoczone. Ukochana babcia Alice Hanna trafia do szpitala. Dziewczyna odnajduje w jej domu ukryte pamiątki z dawnego życia: podniszczone zdjęcie młodego mężczyzny, skórzane buciki i list. Sparaliżowana staruszka prosi wnuczkę, by ta pojechała do jej ojczyzny – Polski – i odnalazła ukochanego. Tam Alice zaczyna odkrywać bolesną prawdę, którą jej babcia rozpaczliwie ukrywała przez całe życie.
Gładko przeskakując pomiędzy dwoma płaszczyznami czasowymi – okresem okupacji oraz współczesnością – Kelly Rimmer tworzy opowieść pełną emocji. Z przeplatających się losów dwóch kobiet wyłania się historia wytrwałości, lojalności, miłości i honoru. Autorka uświadamia nam, jak niszczycielskie mogą być skutki przemilczania prawdy… i że czasem musi upłynąć całe życie, zanim zdobędziemy się na odwagę, by pójść za głosem serca.
Inspirująca powieść o nadziei i miłości zdolnej do pokonania wszelkich przeciwności.
Źródło: Tego ci nie powiedziałam - Kelly Rimmer
- Babcia na jabłoni / Mira Lobe ; przeł. Maria Kurecka ; il. Mirosław Pokora. - Wyd. 2. - Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1971.
Powieść "Babcia na jabłoni" znakomitej austriackiej autorki, Miry Lobe, której talent pisarski porównywany jest z twórczością Astrid Lindgren. Książka ta opowiada o chłopcu, który bardzo chciał mieć babcię, więc ją wymyślił. Bo babcia to najlepszy sposób na wszelkie smutki i kłopoty. Babcia ta mieszka na drzewie, poluje na tygrysy, ujeżdża dzikie konie. Jest troszkę zwariowana, ale za to bardzo mądra i dowcipna. Chłopiec spędza z nią cały wolny czas, dopóki do sąsiedniego domu nie wprowadza się samotna staruszka...
Źródło: Babcia na jabłoni - Mira Lobe, Mirosław Pokora
- Samowarek mojego dziadka / Anna Kamieńska ; [il. Wiesława Grosset]. - Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1970.
Jedna z ulubionych książek dzieciństwa. (…)
Myrka i Piotrek uwielbiają dom dziadków, gdzie babcia Rzym urządza przebieranki, a dziadek nadleśniczy konstruuje pojazd z bryczki wiedeńskiej i samowara oraz snuje opowieść o żywiołach.
Źródło: Anna Kamieńska - Samowarek mojego dziadka
- Babcie i aniołowie / Eduard Martin ; przekł. Andrzej Babuchowski. - Kraków : WAM, 2012.
Babcie nie są aniołami, tylko starają się wykonywać ich pracę.
Eduard Martin
Dziecko, próbując zrozumieć świat, zadaje pytania - nierzadko zaskakujące, pozornie naiwne, kłopotliwe, odważne, czasem zabawne. Uporczywie docieka prawdy, stawiając rozmówcę w trudnej sytuacji. Rozmowy babci z wnuczkiem zawarte na kartach tej książki to znakomity przykład cierpliwego poszukiwania mądrych i prostych odpowiedzi na dziecięce pytania.
Źródło: Babcie i aniołowie - Eduard Martin
By wypożyczyć wybraną pozycję z listy, wystarczy kliknąć w tytuł i po zalogowaniu do katalogu Integro, dokonać zamówienia, a następnie odebrać książkę/książki w danej agendzie Biblioteki.
Na filmie znajduje się logo PBW w Rzeszowie i PZPW w Rzeszowie oraz tekst: Dzień Babci i Dziadka
Drodzy Dziadkowie dziękujemy za to, że jesteście.