Podkarpackie
Biblioteki
Pedagogiczne

Na zakończenie realizowanego przez Pedagogiczną Bibliotekę Wojewódzką w Rzeszowie przy PZPW w Rzeszowie w roku szkolnym 2022/2023 cyklu lekcji dotyczących dziedzictwa kultury starożytnego Rzymu ponownie zaproszono do współpracy Stowarzyszenie na rzecz popularyzacji kultury antycznej "Hellas et Roma". Jego przedstawiciel, będący jednocześnie legionistą Legionu XXI Rapax, Marcin Zarębski, uatrakcyjnił zajęcia dydaktyczne dla klas czwartych, piątych i szóstych ze Szkoły Podstawowej nr 37 w Rzeszowie, opowiadając o organizacji armii rzymskiej i taktyce wojennej Rzymian. Wraz z prowadzącą zajęcia bibliotekarką zapoznał uczniów z łacińskimi wyrażeniami, chcąc zachęcić ich do wyboru tego języka na dalszym etapie nauki.

 

Cykl lekcji wpisał się w działania Biblioteki na rzecz realizacji jednego z kierunków polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2022/2023: Działanie na rzecz szerszego udostępnienia kanonu i założeń edukacji klasycznej oraz sięgania do dziedzictwa cywilizacyjnego Europy, m.in. przez umożliwienie uczenia się języka łacińskiego już od szkoły podstawowej.

Podczas realizacji cyklu zajęć dotyczących różnych aspektów funkcjonowania społeczeństwa rzymskiego, w tym: Wychowanie w starożytnym Rzymie z elementami kultury książki, wykorzystano elementy odtwórstwa historycznego. Możliwość zapoznania się ze zrekonstruowanymi eksponatami, takimi jak: papirusowe zwoje, tabliczki woskowe, lampki oliwne, naczynia, biżuteria czy elementy ubioru, dała uczniom okazję do porównania ich przedstawień znanych z encyklopedii i podręczników szkolnych, wpływając na zaangażowanie podczas towarzyszącej zajęciom dyskusji, czy rozwiązywaniu zadań na tablicy interaktywnej.

Biblioteka została również zaproszona do przeprowadzenia zajęć w ramach realizowanego w Szkole Podstawowej nr 2  im. Władysława Węglowskiego  w Sędziszowie Małopolskim Ogólnopolskiego Projektu Edukacyjnego „Europa mój dom”. Cel projektu to poznawanie poszczególnych krajów Europy pod względem geograficznym, historycznym, kulturowym i turystycznym, rozwijanie umiejętności pracy z mapą, poznanie dziedzictwa cywilizacyjnego Europy, a także rozwijanie aktywności twórczej, kreatywności oraz ciekawości świata.

Łącznie we wszystkich zajęciach wzięło udział  352 uczniów oraz 17 nauczycieli z podkarpackich szkół.

Potencjał edukacyjny rekonstrukcji historycznej jako sposobu na doświadczanie przeszłości i zrozumienie procesu historycznego został doceniony przez wielu dydaktyków już na początku XX wieku. Historyk Robin Collingwood mawiał, iż „wszystkie badania historyczne są ćwiczeniami w rekonstrukcji historycznej na poziomie intelektualnym”[1]. Współczesne badania w zakresie neurodydaktyki  wskazują, iż uczniowie więcej zapamiętują, gdy w proces nauczania są zaangażowane wszystkie zmysły. Możliwość napisania notatki stylusem na tabliczce woskowej, czy rozwinięcie zrekonstruowanej tabuli peutigeriany - kilkunastometrowej mapy dróg imperium dała uczniom możliwość zrozumienia ich współczesnych odniesień w kulturze, takich jak wyrażenia i przysłowia: „mieć dobry styl” czy „wszystkie drogi prowadzą do Rzymu”.  

Zjawisko rekonstrukcji historycznej ma długą historię. W Polce sięga czasów zaborów, „gdy zaczęto reaktywować towarzystwa kurkowe i bractwa strzeleckie służące manifestacji przywiązania do narodowej kultury i historii”.[2] Zdaniem badaczy to widowiska rekonstrukcyjne, będące na porządku dziennym w XIX-wiecznym Krakowie, zainspirowały Jana Matejkę do malowania obrazów przedstawiających sceny batalistyczne.[3] Obecnie charakter rekonstrukcyjnego przekazu, prócz inspiracji do poznawania przeszłości, może stanowić przeciwwagę dla niekompletnego, bądź zniekształconego przekazu historycznego przedstawianego w mediach oraz zachęcenia uczniów do krytycznego odbioru filmów i seriali historycznych, jak również uwrażliwienia na konieczność weryfikacji źródeł informacji.