Rok 2025 Rokiem Stefana Żeromskiego

Rzeszów

WCAG do prezentacji: Rok 2025 Rokiem Stefana Żeromskiego

Slajd 1

Obraz: po prawej stronie slajdu znajduje się zdjęcie portretowe Stefana Żeromskiego, a po lewej napis

Tekst: Rok 2025 Rokiem Stefana Żeromskiego

Slajd 2

Obraz: po lewej stronie slajdu znajduje się portret Stefana Żeromskiego, namalowany przez Kazimierza Mordasiewicza, a po prawej tekst

Fot.: Kazimierz Mordasewicz: Portret Stefana Żeromskiego

Tekst: Rok 2025 Rokiem Stefana Żeromskiego

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2025 Rokiem Stefana Żeromskiego z okazji setnej rocznicy jego śmierci. Żeromski uznawany jest za jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy, duchowy autorytet polskiej inteligencji, autor opowiadań, powieści i dramatów, które ukształtowały narodowe myślenie wielu pokoleń Polaków.

Źródła:

Stefan Żeromski - Wikipedia
Books by Stefan Żeromski (Author of Przedwiośnie) - Goodreads

Slajd 3

Obraz: po lewej stronie slajdu znajduje się portret Stefana Żeromskiego, namalowany przez Kazimierza Mordasiewicza, a po prawej tekst

Fot. Portret Stefana Żeromskiego w młodości (ok. 1885)

Tekst: Sylwetka Stefana Żeromskiego

Stefan Żeromski urodził się 14 października 1864 roku w Strawczynie koło Kielc. Wychował się w Ciekotach w Górach Świętokrzyskich. Jego edukacja rozpoczęła się w szkole w Psarach, a następnie kontynuował naukę w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach. Żeromski studiował w Instytucie Weterynarii w Warszawie, gdzie po raz pierwszy zetknął się z ruchem socjalistycznym. Z powodu braku środków do życia musiał przerwać studia i podjął pracę jako guwerner w dworach szlacheckich, m.in. w Nałęczowie.

Źródła:

Books by Stefan Żeromski (Author of Przedwiośnie) - Goodreads
Stefan Żeromski ‒ a writer awakening the conscience of the Polish nation
Stefan Żeromski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Slajd 4

Tekst: Żeromski jako pisarz

Debiut literacki Żeromskiego miał miejsce w 1882 roku, kiedy to opublikował tłumaczenie wiersza Lermontowa oraz własny wiersz pt. "Piosenka rolnika". Jego twórczość literacka obejmuje wiele znanych dzieł, takich jak "Ludzie bezdomni", "Przedwiośnie", "Popioły" oraz "Rozdziobią nas kruki, wrony…". Żeromski był twórcą przekonanym o doniosłej funkcji literatury, wierzył w szczególne posłannictwo pisarza i jego odpowiedzialność za kształtowanie losu narodu i Ojczyzny.

Żeromski był członkiem ruchu Młodej Polski, który dążył do odnowienia polskiej literatury i sztuki. Jego powieści często poruszały tematy społeczne, takie jak bieda, niesprawiedliwość i walka o niepodległość. W "Syzyfowych pracach" opisał trudności polskich uczniów w zaborze rosyjskim, a w "Przedwiośniu" przedstawił wizję odrodzonej Polski.

Źródło:

Stefan Żeromski – Wikipedia, wolna encyklopedia
Books by Stefan Żeromski (Author of Przedwiośnie) - Goodreads
Stefan Żeromski ‒ a writer awakening the conscience of the Polish nation

Slajd 5

Obraz: w górnym lewy rogu zdjęcie Żeromskiego z uczennicami, a w prawym dolnym rogu zdjęcie pisarza z córką

Fot.: Lekcja na Zamku Królewskim (1925)
Fot. Stefan Żeromski z córką Moniką (ok. 1925)

Tekst: Żeromski jako człowiek i społecznik

Żeromski był nie tylko pisarzem, ale także aktywnym działaczem społecznym i patriotą. Służył w Legionach, uczestniczył w akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach, był projektodawcą Akademii Literatury Polskiej, prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich oraz polskiego oddziału PEN Clubu. W 1918 roku stanął na czele Rzeczypospolitej Zakopiańskiej.

Żeromski był człowiekiem o głębokim poczuciu moralności i empatii. W swojej powieści "Ludzie bezdomni" pisał: "Złe niewątpliwie jest tylko jedno: krzywda bliźniego. Człowiek jest to rzecz święta, której krzywdzić nikomu nie wolno. Granica krzywdy leży w sumieniu, leży w sercu ludzkim".

Źródła:

Books by Stefan Żeromski (Author of Przedwiośnie) - Goodreads
Stefan Żeromski ‒ a writer awakening the conscience of the Polish nation
Stefan Żeromski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Slajd 6

Obraz: tłem slajdu jest portret Stefana Żeromskiego

Obraz: Eligiusz Niewiadomski, Portret Stefana Żeromskiego, 1900i

Tekst: Ciekawostki z życia Stefana Żeromskiego

  • Pseudonimy: Żeromski publikował swoje utwory pod różnymi pseudonimami, takimi jak Maurycy Zych, Stefan Iksmoreż, czy Józef Katerla.
  • Nominacje do Nagrody Nobla: Był czterokrotnie nominowany do Literackiej Nagrody Nobla w latach 1921, 1922, 1923 i 1924.
  • Problemy zdrowotne: Żeromski przez całe życie zmagał się z gruźlicą, którą nabawił się w młodości.
  • Działalność społeczna: Był zaangażowany w pomoc ubogim i walczył o prawa niższych klas społecznych.
  • Podróże: Żeromski wiele podróżował, odwiedzając takie miejsca jak Wiedeń, Zurych, Monachium, Praga, Paryż, a także Zakopane, które bardzo pokochał.

Źródło:

Stefan Żeromski ‒ a writer awakening the conscience of the Polish nation
Stefan Żeromski | Realist writer, Nobel Prize nominee, Polish ...
Stefan Żeromski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Slajd 7

Obraz: zdjęcia różnych miejsc związanych z pisarzem:

  • Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie
  • Fragment wzniesionego na warszawskiej Woli w 1990 pomnika dłuta Wiesława Müldnera-Nieckowskiego (ok. 1975)
  • Wnętrze domu Stefana Żeromskiego w Konstancinie
  • Rekonstrukcja dworku w Ciekotach, w którym przez 12 lat (1871–1883) Stefan Żeromski mieszkał wraz z rodzicami

Stefan Żeromski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tekst: Postrzeganie Żeromskiego przez innych pisarzy

Żeromski był postacią kontrowersyjną, ale jednocześnie niezwykle szanowaną. Bolesław Prus, choć nie był admiratorem jego twórczości, wspierał go w trudnych chwilach. Współcześni pisarze, tacy jak Władysław Reymont, doceniali jego zaangażowanie społeczne i literackie.

W późniejszych latach, Żeromski był często nazywany "sumieniem polskiej literatury".

Stefan Żeromski pozostaje inspiracją dla wielu pokoleń Polaków, zarówno jako wybitny pisarz, jak i człowiek zaangażowany w sprawy społeczne i narodowe.

Źródła:

Stefan Żeromski ‒ a writer awakening the conscience of the Polish nation
Stefan Żeromski | Realist writer, Nobel Prize nominee, Polish ...
Stefan Żeromski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Slajd 8

Obraz: kilkusekundowy film, w którym pisarz mówi 3 fragmenty ze swojej pisarskiej działalności

Tekst: Stefan Żeromski pozostawił po sobie wiele niezapomnianych cytatów, które oddają głębię jego myśli i emocji. Oto kilka z najważniejszych:

Wiara czyni cuda lecz tylko walka daje efekty.

Życie jest trudną lekcją, której nie można się nauczyć. Trzeba ją przeżyć.

Walka z miłością to walka niemal z życiem, bo miłość jest życia rdzeniem.

Źródło: culture.pl

Slajd 9

Obraz: w górnej części slajdu znajduje się zdjęcie podpisu pisarza, a na dole slajdu tekst

Tekst: Stefan Żeromski – w zbiorach Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Rzeszowie (bibliografia w wyborze za lata 2000-2025)

Autor: Bożena Osetkowska-Zajdel