Wykład historyczny IPN: Prawda, która zobowiązuje
28 kwietnia 2025 roku w naszej bibliotece odbyła się wyjątkowa lekcja historii, którą poprowadził Zenon Fajger, pracownik Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie. W wydarzeniu wzięli udział uczniowie ze Szkół Podstawowych nr 3 i nr 4 oraz Zespołu Szkół nr 3 w Tarnobrzegu. Uczestników spotkania powitała Pani Małgorzata Fajt, wicedyrektor PZPW ds. Biblioteki Pedagogicznej w Tarnobrzegu, przybliżając ideę Akcji Żonkile jako inicjatywy upamiętniającej nie tylko historyczne wydarzenia, ale i ludzkie postawy.
W trakcie wykładu omówione zostały m.in.:
- ustawy norymberskie i ich wpływ na życie społeczności żydowskiej,
- mechanizmy działania NSDAP i niemieckiej machiny propagandy,
- początki i funkcjonowanie obozów pracy oraz zagłady na ziemiach polskich,
- dramatyczne decyzje podjęte podczas Konferencji w Wannsee w styczniu 1942 r.,
- skala zbrodni w ramach operacji „Reinhardt”, podczas której zamordowano ponad 1,5 miliona Żydów.
Szczególne miejsce zajęło omówienie powstania w getcie warszawskim, które wybuchło 19 kwietnia 1943 roku jako akt desperackiego, ale świadomego oporu. Jak podkreślił prelegent, młodzi powstańcy nie liczyli na zwycięstwo militarne – chcieli umrzeć z godnością, pozostawiając świadectwo oporu wobec przemocy i nieludzkiego systemu.
Wystawa „Dodajemy odwagi”: świadectwa bohaterstwa
Równolegle, przez cały kwiecień i maj w naszej bibliotece można oglądać wystawę plakatową „Dodajemy odwagi”, opracowaną przez Muzeum POLIN. Ekspozycja prezentuje sylwetki ludzi, którzy – w różnych okolicznościach – podjęli decyzje pełne odwagi, godności i człowieczeństwa:
- Marek Edelman – ostatni dowódca ŻOB, który po wojnie ratował życie jako kardiolog i do końca pielęgnował pamięć o powstaniu.
- Marysia Ajzensztadt – wokalistka znana jako „słowik getta”, która dawała ludziom nadzieję poprzez muzykę.
- Emanuel Ringelblum – historyk i twórca Podziemnego Archiwum Getta „Oneg Szabat”.
- Izrael Milejkowski – lekarz, twórca tajnej szkoły medycznej w getcie, który do końca niósł pomoc innym.
- Mary Berg – autorka przejmującego dziennika z warszawskiego getta, jedno z pierwszych świadectw Zagłady.
- Nachum Grzywacz – młody chłopiec, którego zapiski stały się świadectwem dziecięcej odwagi i pamięci.
Wystawa dostępna jest w godzinach pracy biblioteki do końca maja. Serdecznie zapraszamy do odwiedzin i zadumy nad historią – i nad ludzkimi wyborami w czasach, gdy każde słowo i gest mogły kosztować życie.
Pamięć, która zobowiązuje
Tarnobrzeska lekcja historii była nie tylko spotkaniem edukacyjnym, ale również ważnym momentem refleksji nad tym, jak pamięć o przeszłości kształtuje naszą tożsamość i postawy obywatelskie. Dzięki takim inicjatywom młodzież ma okazję nie tylko poznać trudne karty historii, ale również zastanowić się, czym są odwaga, empatia i odpowiedzialność we współczesnym świecie.
