W celu upamiętnienia - 101 rocznicy odzyskania niepodległości przez naszą Ojczyznę - Biblioteka Pedagogiczna w Tarnobrzegu zorganizowała w dniach 18.11- 22.11. 2019 r. siódmą edycję Tygodnia Historycznego.
Należy podkreślić, że 11 listopada 1918 r. spełnił się sen pokoleń Polaków – Państwo Polskie narodziło się na nowo. Po rozbiorach i 123 latach niewoli, rusyfikacji i germanizacji, po wielkich powstaniach, wolna Polska powróciła na mapę Europy. W tym roku program VII edycji Tygodnia Historycznego był wyjątkowo atrakcyjny i różnorodny.
W pierwszym dniu spotkania dr. hab. Tadeusz Zych swoim wykładem zainaugurował VII Tydzień Historyczny im. Kazimierza Wiszniowskiego - zmarłego przed rokiem inicjatora tego przedsięwzięcia.
W wystąpieniu Tadeusz Zych przybliżył niezłomną działalność Marii Anieli Seweryny z Świętopełk-Czetwertyńskich Tarnowskiej, która wiele lat swego życia związała z Czerwonym Krzyżem, niosąc pomoc rannym, poszkodowanym począwszy od pierwszej wojny bałkańskiej (1912 rok), poprzez I wojnę światową, polsko-bolszewicką, po II światową, w tym powstanie warszawskie. Podkreślił, że dzięki determinacji Marii Tarnowskiej szacuje się, iż około 10-15 tysięcy ludzi mogło opuścić Warszawę jeszcze w trakcie walk powstańczych. Za wyjątkowe poświecenie i czyny bohaterskie została odznaczona Krzyżem Walecznych, a także uhonorowana jako pierwsza Polka Medalem Florence Nightingale.
W drugim dniu VII Tygodnia Historycznego Piotr Duma zaprezentował sylwetkę Kazimierza Wiszniowskiego pod hasłem „ Zawsze szukał dobra w człowieku”. Powiedział, że od tego roku Tygodniowi Historycznemu patronuje Kazimierz Wiszniowski - człowiek o wielkim sercu, który odszed na wieczny spoczynek 17 listopada 2018 r.
Przytoczył wiele faktów z życia zasłużonego bohatera, który zawsze był zawsze otwarty i chętny do pomocy drugiemu człowiekowi. Uświetnił spotkanie odtworzeniem płyty „Skaldowie dzieciom”, do której teksty pisał Kazimierz Wiszniowski. Natomiast młodzież z Katolickiego LO recytowała jego wiersze , które często pisał w zaciszu domowym.
W kolejnym dniu 20 listopada gościliśmy prezydenta Dariusza Bożka, który w interesujący sposób postanowił zgłębić temat polskich produkcji filmowych od najwcześniejszych lat, po lata 20 ubiegłego wieku.
Zaznaczył, że za pionierów kinematografii polskiej uznaje się trzech panów: Kazimierza Prószyńskiego, Piotra Lebiedzińskiego oraz Bolesława Matuszewskiego, których działalność można datować na rok 1893. Byli to wynalazcy konstruujący urządzenia służące do rejestracji obrazu, jak pleograf, łączący funkcję kamery i projektora, kinematograf, czy aeroskop, którymi kręcono filmy krótkometrażowe. Zasygnalizował, że nie można pominąć Jana Szczepanika, który w 1899 roku opracował własną metodę produkcji filmu kolorowego. Pierwszy polski film noszący tytuł „Pruska kultura” powstał w 1908 r., a w następnym roku - Aleksander Hertz powołał do funkcjonowania wytwórnię filmową Sfinks, jedną z najprężniej działających już w niepodległej Polsce.
Prelekcji towarzyszył pokaz fragmentów wybranych filmów: „Dla Ciebie Polsko” z 1920 roku w reżyserii Antoniego Bednarczyka, „Cud nad Wisłą” z 1921 roku wyreżyserowany przez Ryszarda Bolesławskiego czy „Mogiła nieznanego żołnierza” oparta na powieści Andrzeja Struga w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego, opowiadających o bardzo świeżych doświadczeniach walk o wolność Polski.
Prelegent opowieść o polskim kinie niemym zakończył na roku 1930, kiedy do kin trafił pierwszy dźwiękowiec rodzimej produkcji, będący ekranizacją dramatu Gabrieli Zapolskiej - „Moralność pani Dulskiej”.
Następne spotkanie 21 listopada prowadziła Justyna Uchańska, zaprezentowała wykład „Żydowska społeczność Tarnobrzega na podstawie fragmentów „Księgi Pamięci Dzikowa”. Księga ta zawiera wspomnienia Żydów, którzy mieszkali na terenie Tarnobrzega. Prelegentka skupiła swoje rozważania na niewielkich fragmentach Księgi przetłumaczonych na język angielski. Nadmieniła, że pełna treść księgi oraz streszczenia fragmentów w języku angielskim dostępne są w bibliotece nowojorskiej. Najprawdopodobniej są to subiektywne spostrzeżenia osób, które relacje polsko-żydowskie oglądały z perspektywy społeczności żydowskiej. Przetłumaczenie księgi poszerzyłoby naszą wiedzę z zakresu rodzinnych tradycji i obyczajów dawnych mieszkańców naszego miasta. Zaznaczyła, że księga została wydana w języku hebrajskim i nie jest przetłumaczona na język polski.
W ostatnim dniu 22 listopada polonista, poeta i krytyk literacki Grzegorz Kociuba opowiadał o filmowych wizjach dróg wiodących do niepodległości Polski. Głównie skupił swoje relacje na filmach powstałych po 1945 roku i w czasach komunistycznych. Podkreślił, że w czasach stalinowskich temat ten był całkowicie zakazany, ponieważ władza miała problem z zdefiniowaniem słowa „niepodległość”. Zwrócił uwagę na film Jerzego Kawalerowicza „Śmierć prezydenta”, który był poświęcony okolicznościom zabójstwa pierwszego prezydenta II RP – Gabriela Narutowicza. Wystąpienie zakończył omówieniem dwóch tegorocznych filmów a mianowicie : „Legionów” Dariusza Gajewskiego i „Piłsudskiego” w reżyserii Michała Rosy. Prelegent swoimi rozważaniami zamknął tegoroczną VII edycję Tygodnia Historycznego.
